wyklad 4 nazwy cz1, MATERIAŁY - SZKOŁA, LOGIKA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
JC
WSEZ
w Łodzi
Wykład 4
Treść wykładu
Nazwy
1) Definicje pojęcia
nazwa
2) Zakres i znaczenie
3) Podziały nazw
1
JC
WSEZ
w Łodzi
Co to jest nazwa?
Weźmy pod uwagę trzy zdania:
1)
Leopold jest kotem.
2)
Leopold jest pręgowany.
3)
On jest zabawny.
Ogólny schemat podanych zdań przedstawia się
następująco:
<podmiot> jest <orzecznik>
Zdania o strukturze
<podmiot> jest <orzecznik>
nazywamy zadaniami
podmiotowo-orzecznikowymi.
Nazwa
jest to wyrażenie, które może pełnić funkcję
podmiotu
lub
orzecznika
w zdaniu
podmiotowo-
orzecznikowym.
Podana definicja ma charakter
syntaktyczny.
Nazwami są zatem:
Leopold
,
kot
,
pręgowany
,
on
,
zabawny
.
2
JC
WSEZ
w Łodzi
W taki właśnie sposób definiował
nazwy
Tadeusz
Kotarbiński.
Wyrażenie W jest nazwą, gdy bez spowodowania
niedorzeczności może zostać użyte jako podmiot lub
orzecznik zdania atomowego o budowie x jest X.
(T. Kotarbiński)
Z gramatycznego punkty widzenia, do nazw zaliczymy nie
tylko
rzeczowniki
(typu: pies, człowiek, student, wykład,
burza z piorunami, liczba naturalna), ale również:
–
przymiotniki
(np. zielony, zdolny, ładny)
–
zaimki
osobowe
(np. ja, ty, ona),
wskazujące
(np. ten, ta,
to, owy, tamten),
nieokreślone
(np. coś, ktoś, jakiś),
przeczące
(np. nikt, nic, nigdzie)
–
liczebniki
główne
(np. jeden, dwa, sto, tysiąc, miliard),
porządkowe
(np. pierwszy, drugi, tysięczny),
ułamkowe
(np.
ćwierć, pół)
–
formy bezosobowe czasownika
, tzw.
imiesłowy
(np.
krwawiący -
imiesłów przymiotnikowy teraźniejszy czynny
,
zrobione -
imiesłów przymiotnikowy przeszły bierny
,
posiwiały -
imiesłów przymiotnikowy przeszły czynny
, itd.)
3
JC
WSEZ
w Łodzi
Można podać jeszcze inną definicję nazwy:
Nazwa
to jest to wyrażenie, które służy do wskazywania
(oznaczenia) szeroko rozumianych przedmiotów.
Podana definicja ma charakter
semantyczny
.
Ilustruje to diagram:
nazwa
karp
oznacza
przedmiot (obiekt) przedstawiony na rysunku.
4
JC
WSEZ
w Łodzi
Nazwa
nie musi
składać się tylko z jednego wyrazu.
Nazwami są np.
stół z powyłamywanymi nogami
,
wściekły
kot wściekłego sąsiada
,
niezwykle interesujący film, który
polecił mi znajomy
oraz
frywolny znajomy Koszałk-Opałka.
Każdy z podanych przykładów wskazuje pewien (istniejący
lub nie) przedmiot, jest zatem nazwą.
Za względu na złożoność (budowę) nazwy dzielimy na:
1)
proste
–składają się tylko z jednego wyrazu (jednowyrazowe)
2)
złożone
–składają się min. z dwóch wyrazów (wielowyrazowe).
Nazwy proste to np.
chemia, logika, lekarz.
Nazwy złożone to np.
rasowy pies
,
kwas acetylosalicylowy
,
znudzeni mieszkańcy miast i wsi
.
Nazwę danego języka charakteryzują 2 atrybuty:
1)
znaczenie
–sposób rozumienia nazwy w danym języku
–pojęcie
znaczenia
utożsamia się zwykle z
treścią nazwy
(czyli zespołem cecht, które dany użytkownik języka ma
na myśli, gdy coś orzeka o danym przedmiocie)
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]