Wyklad 4 - stanowisko pracy, Dla studentów, Ergonomia dla studentów, Materiały ergonomia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
WYKŁAD 4
PARAMETRY PRZESTRZENNE STANOWISKA
PRACY I JEGO ELEMENTÓW SKŁADOWYCH
Dr inż. Krzysztof Buchalski
Instytut Pojazdów Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn
Politechnika Łódzka
Łódź 2007
Układ przestrzenny tworu techniki powinien być
rozpatrywany zarówno w otoczeniu dalszym jak i bliższym.
Wykonywana analiza ergonomiczna winna być rozważana w aspekcie:
1. kształtowania granic przestrzeni roboczej,
2. przestronności stanowiska pracy,
3. kształtowania granic przestrzeni manipulacyjnej,
4. kształtów i wymiarów siedzisk,
5. stref wygody i identyfikacji wzrokowej,
6. warunków rozmieszczenia urządzeń informacyjnych i sterujący
Granice przestrzeni roboczej
Granice przestrzeni roboczej, na której ma odbywać się proces produkcyjny są
determinowane przez:
• minimalną powierzchnię jaką zajmować będzie wyposażenie stanowiska,
• łatwość dostarczania materiału,
•długość traktów komunikacyjnych,
•jakość warunków środowiskowych (zwłaszcza oświetlenie),
• warunki bhp.
Do ustalenia potrzebnej powierzchni można bazować na normatywach pomocniczych zgodnie z
zarządzeniem Ministra Budownictwa i Przemysłu Budowlanego z dnia 29.06.66 D.B. nr 10 z 10.07.66
poz. 44.
Określono tam warunki techniczne dotyczące 3 rodzajów pomieszczeń:
•ze stałym pobytem ludzi (4 grupy, dla których parametry techniczne procesu pracy różnią się),
• z czasowym pobytem ludzi (do 4 godzin /zmianę),
• bez ludzi. ..
Struktura przestrzenna stanowiska pracy
Struktura przestrzenna stanowisk pracy powinna:
1. zapewnić bezpieczną i wygodną pracę dla 90% populacji użytkowników,
2. być dostosowana do ich ekstremalnych cech wymiarowych,
3. umożliwiać dopasowanie niektórych parametrów przestrzennych stanowiska do indywidualnych
potrzeb użytkowników, wprowadzając możliwość regulacji,
4. uniemożliwiać powstawanie zagrożeń wypadkowych i szkodliwych dla zdrowia
5. zapewniać swobodę ruchów,- zapewnić minimalny koszt biologiczny podczas wysiłku
pracownika,
6. zapewniać dobre warunki widoczności procesu pracy i otoczenia.
Punktem wyjścia przy projektowaniu struktury przestrzennej stanowiska pracy jak i jego
Elementów składowych są wymiary antropometryczne użytkowników oraz ich granice
zasięgów ruchu. Główne wielkości, które winny być zwymiarowane przedstawiono na
Wymiary stanowiska są
uzależnione od pozycji ciała jaką człowiek zajmuje w procesie pracy.
Podstawowe
wymiary stanowiska podawane są w odpowiednich nomogramach lub tablicach opracowanych przez
projektantów.
Strukturę przestrzenną stanowiska pracy można wyznaczyć przy użyciu metod opisanych w części
poświęconej antropometrii.
Rys. 4.1. Główne wielkości pomiarowe uwzględniane w analizie struktury
przestrzennej stanowiska pracy w zależności od:
-
pozycji ciała
:
a) stojącej,
b) siedzącej,
-
ustawienia płaszczyzny pracy lub obserwacji:
a) pionowej,
b) poziomej,
c) pod pewnym kątem.
Granice przestrzeni manipulacyjnej
Podstawową miarą właściwego położenia strefy pracy w stosunku do operatora jest tzw.
wysokość
manipulacyjna (H
manip
).
Określa ona wysokość od oparcia stóp do płaszczyzny poziomej przechodzącej przez miejsce
optymalnego przyłożenia rąk w czasie pracy
.
H
manip
określa się w zależności od przyjętej pozycji ciała w trakcie pracy i wymagań dotyczących
samych czynności (cechy ruchu).
Dla pracy wymagającej dużej swobody ruchu, wykonywanej w pozycji stojącej
, wysokością
optymalną jest położenie ręki przy zgiętym przedramieniu, 5 cm poniżej łokcia.
Dla prac, gdy występuje identyfikacja szczegółów w sposób okresowo-ciągły
:
H
manip
= 0.75 H
p
dla
pozycji stojącej
(H
p
- wysokość pleców),
H
manip
= 0.80 H
p
dla
pozycji siedzącej
.
Ogólne zalecenia doboru H
manip
w zależności od przyjętej pozycji ciała pracownika są następujące:
•
dla pozycji stojącej
-płaszczyzna pracy powinna znajdować się 7,5 cm poniżej łokcia,
•
dla pozycji siedzącej
, wykonanie prac lekkich i średnio ciężkich powinno być możliwe rękami zgiętymi w
łokciu pod kątem 90
o
lub lekko rozwartymi,
•
dla pozycji przemiennej (siedząco-stojącej)
H
manip
powinna być taka jak dla
pozycji stojącej
.
Kolejność postępowania przy ustaleniu wysokości manipulacyjnej (H
manip
):
•
ustalenie typu pracy i ciężkości wykonywanych czynności,
•
ustalenie pozycji ciała przyjętej przez pracownika w trakcie pracy,
•
określenie rodzaju wykonywanych ruchów,
•
ustalenie stopnia ograniczenia ruchowego dla przyjętych ruchów,
•
ustalenie zakresu nastawności siedziska i podnóżka,
•
określenie strefy wygody związane z danym typem pracy.
•
ustalenie H
manip
dla odpowiedniej wartości rozkładu normalnego danych antropometrycznych
(progowego lub mediany).
[ Pobierz całość w formacie PDF ]