Wyklad01, SGSP, Bezp.techniczne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Szkoþa Gþwna SþuŇby PoŇarniczej w Warszawie
T. 1. Oglne wiadomoĻci o zagroŇeniach technicznych
Obserwowany wspþczeĻnie postħp cywilizacyjny zwiĢzany jest z rozwojem
przemysþu, transportu, urbanizacji, infrastruktury, itd. Dla przykþadu, Europa jest
jednym z najbardziej zurbanizowanych kontynentw na Ļwiecie: w Belgii ludnoĻę
zamieszkujĢca w miastach wynosi 97%, w Wielkiej Brytanii 92%, a w Polsce 62%.
Taki stan powoduje pojawienie siħ rŇnego rodzaju zagroŇeı cywilizacyjnych,
szczeglnie o charakterze technicznym.
StĢd teŇ, jednĢ z waŇniejszych funkcji nowoczesnego paıstwa jest zapewnienie
bezpieczeıstwa wszystkim obywatelom przed potencjalnymi i realnymi
zagroŇeniami technicznymi zwiĢzanymi z rozwojem cywilizacyjnym.
Przykþadowe struktury paıstwa i odpowiadajĢce im portale internetowe
Tworzone sĢ krajowe i miħdzynarodowe systemy ochrony ludnoĻci, ktrych
celem jest przeciwdziaþanie niebezpiecznym zdarzeniom: wczesnym ich
wykrywaniem, przedsiħwziħciami zapobiegawczo-ochronnymi, ostrzeganiem,
alarmowaniem, izolowaniem rejonw zagroŇonych, organizowaniem ewakuacji,
podejmowaniem dziaþaı ratowniczych, udzielaniem poszkodowanym koniecznej
pomocy medycznej oraz usuwaniem skutkw tych zdarzeı.
EfektywnoĻę systemw ochrony ludnoĻci zaleŇy od wysokiej ĻwiadomoĻci
spoþeczeıstwa co do sposobu zachowania siħ w danej niebezpiecznej sytuacji.
ĺwiadomoĻę ta jest potrzebna, aby w odpowiednim czasie podjĢę wþaĻciwe decyzje
mogĢce wpþywaę na minimalizacjħ oddziaþywania zdarzenia niebezpiecznego.
MoŇe to z kolei skutkowaę ocaleniem zdrowia (a nawet Ňycia) wþasnego, swoich
bliskich i innych osb znajdujĢcych siħ w zasiħgu oddziaþywania zagroŇenia,
a takŇe uþatwieniem zadania sþuŇbom ratowniczym.
Dla zapewnienia bezpieczeıstwa obywateli naleŇy zauwaŇaę i wskazywaę
Ņrdþa potencjalnych zagroŇeı technicznych, analizowaę ich funkcjonowanie
i kontrolowaę potencjalne dziaþania destrukcyjne.
Oprcz zagroŇeı technicznych, spowodowanych dziaþalnoĻciĢ czþowieka, istniejĢ
zagroŇenia niezaleŇne od jego woli, np. katastroficzne zjawiska przyrodnicze t.j.:
trzħsienia ziemi, huragany, powodzie, erupcje wulkanw, itd. MoŇemy zatem
wyrŇnię nastħpujĢce typy zagroŇeı towarzyszĢcych dziaþalnoĻci czþowieka:
2
IloĻę zagroŇeı technicznych stale roĻnie, w wyniku zwiħkszania siħ awarii
i katastrof w zakþadach przemysþowych stosujĢcych toksyczne substancje
chemiczne i promieniotwrcze. Do tego swj udziaþ dokþada transport, ktry
przewozi coraz to wiħksze iloĻci substancji i odpadw niebezpiecznych. Nie
mniejszĢ rolħ odgrywa tutaj zþy stan drg i obiektw drogowych, np. mostw
i wiaduktw, na wybranych ciĢgach komunikacyjnych, awarie urzĢdzeı
technicznych, np. instalacji gazowych i elektrycznych, niski stan techniczny
przestarzaþych obiektw budowlanych, nadmierne zuŇycie materiaþw oraz wiele
innych czynnikw.
Na wielkoĻę zagroŇeı bezsprzecznie wpþywa obecnoĻę ryzyka zwiĢzana z emisjĢ
niebezpiecznych substancji, w tym substancji chemicznych, biologicznych
i promieniotwrczych. RwnieŇ nie mniejszĢ rolħ odgrywa nadmierne gromadzenie
iloĻci odpadw, ktre ulegajĢ zþoŇonym przemianom fizykochemicznym
i mikrobiologicznym, wprowadzajĢc do Ļrodowiska ogromne masy zanieczyszczeı.
Procesy te wpþywajĢ znaczĢco na stan naszego Ļrodowiska naturalnego, zarwno
w perspektywie krtko jak i dþugookresowej, prowadzĢc do jego coraz wiħkszej
degradacji.
Dla opisu i badania zagroŇeı technicznych wykorzystuje siħ rŇnego rodzaju
metody zapoŇyczajĢc je z dorobku innych nauk Î szczeglnie spoþecznych, np.
statystykħ opisowĢ, wizualizacjħ, internet lub ankiety, ktrych konstrukcja,
sposb przeprowadzenia oraz struktura respondentw musi byę dokþadnie ustalona.
Przykþadowe zobrazowanie rŇnych metod badawczych przedstawiono na
rysunkach (Rys. 1-4):
Dane statystyczne dotyczĢce
interwencji jednostek PSP
w latach 2001-2005
alarmy
faþszywe
3%
poŇary
45%
zagroŇenia
miejscowe
52%
Rys. 1. Porwnanie udziaþu rodzajw zagroŇeı: miejscowych (859 135) i poŇarw (760 713) do alarmw
faþszywych (54 560) (na podstawie danych statystycznych KG PSP za lata 2001 do (IX) 2005).
3
Interwencja jednostek PSP
do zagroŇeı technicznych
w latach 2001-2005
pozostaþe
zagroŇenia
techniczne
19%
zagroŇenia
drogowe
81%
Rys. 2. Porwnanie zagroŇeı miejscowych wg rodzaju zagroŇeı (na podstawie danych statystycznych
KG PSP za lata 2001 do (IX) 2005). ZagroŇenia: drogowe (176 913), pozostaþe (41 101).
Rodzaje zagroŇeı technicznych
(bez zagroŇeı drogowych)
w latach 2001-2005
infrastruktury
komunalnej
18%
kolejowe
3%
ratownictwo
wodne
26%
budowlane
10%
lotnicze
1%
chemiczne
13%
radiologiczne
0,09%
ekologiczne
29%
Rys. 3. Porwnanie zagroŇeı miejscowych wg rodzaju zagroŇeı (na podstawie danych statystycznych KG
PSP za lata 2001 do (IX) 2005). ZagroŇenia: chemiczne (5 466), ekologiczne (11 627), radiologiczne (35),
budowlane (4 278), infrastruktury komunalnej (7 400), drogowe (176 913), kolejowe (1 317), lotnicze
(576) i ratownictwo wodne (10 302).
4
Rys. 4. Tytuþowa karta wyszukiwarki internetowej Google
Nie ulega wĢtpliwoĻci, Ňe dzisiaj w Polsce musimy rozwiĢzaę wiele problemw
zwiĢzanych z zagroŇeniami technicznymi, dostosowaniem istniejĢcych technologii
przemysþowych do odpowiednich standardw europejskich, opracowaniem
nowoczesnych metod minimalizacji zagroŇeı, bezpiecznym skþadowaniem
i unieszkodliwianiem substancji niebezpiecznych, itp.
DoĻwiadczenia wielu paıstw w zapobieganiu zagroŇeniom wskazujĢ wyraŅnie, Ňe
koszty ich prowadzenia sĢ duŇo mniejsze niŇ koszty usuwania potencjalnych
skutkw katastrof. PoniŇej przedstawiþem wybrane dane liczbowe, ktre pokazujĢ
wagħ tego problemu. Warto podkreĻlię, Ňe brak profilaktyki w zapobieganiu
zagroŇeniom kosztuje nas rocznie w przybliŇeniu od 8 do 10% PKB.
Porwnanie kosztw zapobiegania zagroŇeniom do kosztw usuwania ich skutkw
Zdarzenie
Szacunkowy
koszt
zapobiegania
zagroŇeniu
Szacunkowy
koszt usuwania
skutkw
(odbudowy)
Stosunek
kosztw
Spalony teatr we
Wrocþawiu
Spalona hala widowiskowa
w TrjmieĻcie
Spalony Teatr Narodowy
w Warszawie
400,000 zþ
16,000,000 zþ
1 : 40
400,000 zþ
20,000,000 zþ
1 : 50
1,000,000 zþ
200,000,000 zþ
1 : 200
PowdŅ w 1997 r.
~ 20,000,000 zþ
14,000,000,000 zþ
~ 1 : 700
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]