Wyklad 6 Andro IV Knur, Studia, IV ROK, Konie, IV KONIE, dla Wojtka, ANDROLOGIA, wykłady aktualne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
2011-04-19
Zasady eksploatacji knura
• Wpływ knura na populację jest większy niż lochy,
ze względu na liczbę potomstwa
• Knur może w ciągu roku uzyskać wiele tysięcy
prosiąt.
• Właściwy dobór knura decyduje o sukcesie
hodowlanym i produkcyjnym
• Knur oddaje prawidłowy ejakulat w wieku 8-9
miesięcy
Andrologia knura
Dr Wiesław Bielas
Warunki środowiskowe w fermach
produkujących zwierzęta zarodowe
• Chlewnia zarodowa musi być wolna od jakichkolwiek
chorób
• Stosuje się bardzo ostre kryteria selekcyjne
• Powinna być prawidłowa wentylacja i klimatyzacja
pomieszczeń
• W UE do sprzedaży kwalifikuje się 1 knurka od 1 lochy
rocznie
• Nie należy przetrzymywać w 1 kojcu knurków w różnym
wieku w 1 kojcu
Zasady eksploatacji knura
• Z wiekiem samca wzrasta skuteczność zapłodnień
i liczebność prosiąt w miocie
• U rasy pietrain i duroc dojrzałość płciowa pojawia
się później
• Najbardziej wartościowe nasienie uzyskuje się w
wieku 1,5 do 4 lat
• Przygotowanie knura do eksploatacji płciowej
należy rozpocząć już w chwili urodzenia, w
chlewni hodowcy
1
2011-04-19
Rola witamin i mikroelementów w
eksploatacji knura
Żywienie knurów i knurków
• Przygotowanie knura jako reproduktora rozpoczyna się już
po urodzeniu
• Knurki rosną szybciej niż loszki i wieprzki
• Do 6 miesiąca zapotrzebowanie na energie i składniki
pokarmowe porównywalne jak u warchlaków do 30 kg mc
• Stosowane w tym czasie pasze typu „starter” zapewniają
dobre przyrosty, mięsność i niską grubość słoniny
• Szczególnie ważne są zawartości lizyny i aminokwasów
siarkowych, wit A, cynku, manganu i jodu
• Lizyna stymuluje popęd płciowy, metionina i cysteina
wpływa na jakość nasienia
• Niedobór wit A – zmniejszony popęd płciowy, obniżenie
liczby plemników ruchliwych, zwiększenie odsetka
plemników wadliwych, zanik jąder
• Biotyna (wit H): odpowiada za stan racic
• Wit E i selenu: zła jakość nasienia, mało liczne mioty
• Cynk stymuluje dojrzewanie plemników 200 mg/kg paszy
• Mangan: zwiększa libido, zapobiega zwyrodnieniom jąder
• Wapń, fosfor: mineralizacja kości, Ca – 7g/kg; P – 5,5g/kg
Warunki chowu knurów
PODłOGI
źle znoszą podłogi bezściołowe, niewskazane są także dla nich
podłogi rusztowe, najlepsze jest utrzymanie na słomie, z wydzieloną
częścią gnojową.
• Posadzka w kojcu powinna być równa, twarda, stabilna, a jej
powierzchnia nie może być śliska.
• Podłogi muszą być tak wykonane, aby nie powodowały zranień
stojących i leżących na nich zwierząt. .
POWIERZCHNIA KOJCA
w przypadku krycia w kojcu powierzchnia
dla knura utrzymywanego pojedynczo musi wynosić minimum 10 m
2
,
• a bez krycia 6 m
2
.
•
ŚWIATŁO p
omieszczenie, w którym będzie utrzymywany knur
powinno być jasne (stosunek okien do podłogi – (1:15 = 40 luxów)
PARAMETRY MIKROKLIMATU
:
temperatura - min. 12
o
C, optym. 16
o
C
wilgotność powietrza - 70-75%
wymiana powietrza - latem 100 m3/h;
- zimą 20 m3/h
poziom hałasu - do 85 decybeli
prędkość przepływu powietrza - 0,3-0,5 m/s.
Inseminacja
• W Polsce sztuczna
inseminacja obejmuje
ponad 50% loch (USA
– 86%)
Warunki chowu knurów
Certyfikat
„Orzeczenie lekarsko-wetrynaryjne o zdrowiu
i przydatności do rozrodu knura”
PODSTAWOWE ZABIEGI PIELĘGNACYJNE:
przycinanie racic,
utrzymywanie zwierząt i pomieszczeń w czystości,
umożliwienie ruchu w kojcu i na wybiegu
okresowe szczotkowanie skóry knura
w czasie upałów polewanie podłogi lub zwierząt wodą
RUCH
poprawia ogólną sprawność organizmu knura,
wpływa na prawidłową produkcję nasienia,
wzmaga popęd płciowy,
knury są spokojniejsze i łagodniejsze
systematycznego ścierania racic
(przerośnięte racice powodują przy poruszaniu się ból, knury niechętnie
kryją lochy)
wszystkie prace powinny być wykonywane spokojnie, bez pokrzykiwań
i bicia zwierząt.
• Opis
• Badanie ogólne: stan zdrowia, stan narządu ruchu,
wyniki badań na obecność chorób zakaźnych:
Bruceloza, choroba Aujeszkiego, klasyczny
pomór,
• Zalecane: badania serologiczne w kierunku:
PRRS, leptospirozy, mykoplazmowe zapalenie
płuc, zzzn.
2
2011-04-19
Certyfikat
„Orzeczenie lekarsko-wetrynaryjne o zdrowiu
i przydatności do rozrodu knura”
• Badanie szczegółowe (testometria:6 miesięczny
knur: długość 11,5; szerokość 5 cm)
• Zachowanie (ocena libido)
• Jakość nasienia
• Ocena: pozytywna, warunkowo negatywna,
negatywna
30 dni kwarantanny przed
wprowadzeniem do stacji
• Knury muszą być poddane badaniom z wynikiem
ujemnym:
• Bruceloza,
• choroba Aujeszkiego,
• PRRS (dwa razy),
• odrobaczanie,
• szczepienie pko różycy i parwowirozie
JAKOŚĆ NASIENIA
• Objętość ejakulatu – powyżej 100 ml
• 60-70% plemników o ruchu prawidłowym
• 100 tysięcy plemników w 1 mm
3
(100 milionów w
1cm
3)
• 80% plemników bez zmian morfologicznych
• Częstotliwość pobierania nasienia: 2 x w
tygodniu, 8 x w miesiącu, 100 x w roku
• Produkcja nasienia w narządzie płciowym trwa 6
tygodni, ejakulacja trwa 5-20 minut,
Badania okresowe raz w roku na
stacji produkcji nasienia
• Badanie kliniczne stanu zdrowia (narządy płciowe
zewnętrzne)
• Bruceloza
• Choroba Aujeszkiego
• Klasyczny pomór świń
Zapotrzebowanie na knury
• 1 knur powinien przypadać na 150-175 macior w
gospodarstwie
• Wymiana stada knurów powinna wynosić co
najmniej 50% pogłowia rocznie
3
2011-04-19
Brakowanie ze względów
hodowlanych
• W celu zachowania postępu hodowlanego
• Knur powinien produkować nasienie przez 18-21
miesięcy
• Knur powinien być brakowany w wieku 25-28
miesięcy
Przyczyny brakowania knurów
• 1. Wiek – 38%
• 2. Jakość nasienia – 35%
• 3. Słabe libido – 6%
• 4. Choroby kończyn – 2%
• 5. Inne (zatuczenie) – 8%
1. Wiek
1. Wiek
• Uwarunkowany jest fizjologią oraz postępem genetycznym
z pracy hodowlanej
• Jakość ejakulatu wzrasta max. do 3 roku
• Po 4 roku jakość nasienia systematycznie się obniża
• Średni wiek brakowania w stadach towarowych – 36-48
miesięcy
• W stadach zarodowych 30-36 miesięcy
• Większość stacji zarodowych– remont knurów po 2 latach
eksploatacji – kontrola, ograniczenie imbredu,
przyśpieszenie postępu hodowlanego
• W fermach mniejszych często wykorzystuje się
knury mimo ukończenia 4 lat
• Pozostawienie starego knura blokuje postęp
hodowlany
2. Jakość nasienia – 35%
2. Jakość nasienia – 35%
• Ustalenie przyczyn spadku jakości nasienia
(analiza od 40 dni wstecz)
1. Co się zmieniło w otoczeniu zwierząt (pasza,
obsługa, stres cieplny, szczepienia, obsługa,
dezynfekcja)
2. Co się zmieniło w laboratorium oceny nasienia
(obsługa, sprzęt, woda, łaźnia wodna)
3. Kiedy manifestuje się zła jakość nasienia: (po
pobraniu, rozcieńczeniu, czy po nieskutecznym
zapłodnieniu?)
• Pogorszenie zapachu, koloru, koncentracji,
ruchliwości, aglutynacja, zanieczyszczenia
• Norma nasienia:
• A) 80-90% plemników o ruchu prawidłowym
(dopuszcza się70%)
• B) do 20% plemników nieprawidłowych
4
2011-04-19
2. Jakość nasienia – 35%
3. Choroby kończyn 2%
• Jak długo opłaca się utrzymywać w stacji knura
o obniżonej płodności?
Nie więcej tych knurów jak 10% stada
Zaleca się brakowanie samców po 6-8 kolejnych
słabych ejakulacjach
Knury do 14 mc. – dać szanse na poprawę przez
okres 3 miesięcy (2 cykle spermatogenezy)
Starsze - odczekać 2,5 miesiąca, gdy brak poprawy -
brakować
Powodują obniżenie liczby dawek insemiancyjnych
przez obniżenie chęci czy możliwości do skoku
Odporność kończyn zależy od kondycji, rasy
(Pietrain), typ podłogi, sposób utrzymania
(ściółkowy, ruszt, podłoga pełna, beton, plastyk,
jakości fantomu)
Żywienie, zbilansowanie dawek pokarmowych, Ca,
P, Mg, wit. D, B, biotynę – korzystny wpływ na
układ lokomotoryczny knura, wzmacnia kościec i
ścięgna
4. Słabe libido 6%
• Libido lub jego brak przekłada się na liczbę knurów obsłużonych w
ciągu dnia/godziny przez obsługę
• Popęd płciowy jest cechą wysoce odziedziczalną, zależy od rasy
• Dobry popęd – nie więcej jak 15 minut
Przyczyny osłabienia (wydłużenia
czasu do pobrania nasienia)
Błędy w treningu (zbyt wyczerpujący)
Nadmierna eksploatacja, pomijanie niektórych dni
pobierań
Przyzwyczajenie do konkretnego pracownika
Pobieranie nasienia po karmieniu
Brak poczucia bezpieczeństwa, hałas,
Dopuszczanie do masturbacji przez zwlekanie z
pobieraniem nasienia
Popęd można pobudzać iniekcjami PGF2 alfa
(wzrost prolaktyny i kortyzolu w krwi samca)
Przyczyny osłabienia popędu płciowego (wydłużenia czasu
do pobrania nasienia)
Chów wsobny
Brak obecności samic w okresie rozwoju knura
Choroby (osteochondroza, zapalenie stawów, kulawizny)
Odchów knurów w nadmiernym zagęszczeniu na podłogach
rusztowych
Brak światła (knur wymaga 14 godz. światła na dobę
Mikotoksyny z paszy
Wysoka temperatura pomieszczeń
Zalecany poziom energii, białka i związków
mineralnych dla knurów rozpłodowych
intensywnie użytkowanych:
5. Błędy żywieniowe
• Bilansując dawkę pokarmową dla knura należy
uwzględnić takie czynniki jak:
• intensywność eksploatacji i związane z tym libido
• zapotrzebowanie na wysokiej jakości nasienie
(objętość uzyskiwanych ejakulatów, koncentracja
plemników i ich żywotność oraz przeżywalność)
• warunki środowiskowe, w których utrzymywane
są zwierzęta, w szczególności temperatura.
Wart
o
ść pokarmowa
Wyszczególnienie
Na sztukę dziennie
Na 1 kg paszy pełnoporcjowej
Energia metaboliczna
MJ
30
11,4
B
iałko
gram
450
170
L
izyna
gram
35-45
13-17
Metionina + Cystyna
gram
24-31
09-05-12
Wapń
gram
25
10
F
osfor
gram
17
7
S
ód
gram
3
1,5
Witamina A
j.m
-
15000
Witamina D
j.m
-
1500
40-60
Witamina E
mg
-
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]