Wyklad 1Uklad imm. Komorki i Tkanki ukl.imm, biologia, Biologia I rok, od adama, studia, immunologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Immunologia
Wykład 1 - 2
Układ immunologiczny – wprowadzenie
Komórki i tkanki układu odpornościowego
Definicja
IMMUNOLOGIA
(ang. immunology)
Gałąź nauk biologicznych;
nazwa immunologia oznacza naukę o odporności: pochodzi od słów:
immunis
(łac.) –wolny od obciążeń, odporny i
logos
(gr.) –słowo, nauka
Przedmiotem badań immunologii są procesy, dzięki którym ustrój
ludzki i zwierzęcy utrzymuje równowagę środowiska wewnętrznego w
przypadku zadziałania substancji obcej, czy to pochodzenia
zewnętrznego, czy też pochodzenia ustrojowego
(Ślopek S. Ilustrowany słownik immunologiczny)
W.Nowacki 2010
1
Immunologia
Pochodzenie komórek immunologicznych
Układ odpornościowy
OPORNOŚĆ a ODPORNOŚĆ
RESISTENTIA = OPORNOŚĆ
= odporność wrodzona
IMMUNITAS = ODPORNOŚĆ
= odporność nabyta
nieswoista
swoista
brak pamięci immunologicznej
pamięć immunologiczna
Bariery biologiczne:
-
mechaniczne
-
fizyczne
-
chemiczne
-
ekosystemy bakteryjne
Fagocyty: monocyty, makrofagi,
granulocyty
(PMG – polymorphonuclear
neutrophil),
komórki NK (Natural Killer) = LGL
Limfocyty (komórki: Th, Tc, Ts, Tm
oraz B → komórki plazmatyczne, Bm
APC (Antigen Presenting Cells)
Lizozym, układ dopełniacza, BOFZ,
IFN i inne cytokiny
Przeciwciała = immunoglobuliny
W.Nowacki 2010
2
Immunologia
ODPORNOŚĆ
BIERNA
Komórkowa, humoralna
CZYNNA
Nabyta w sposób
:
- naturalny
- sztuczny
Miejsca kontaktu z ANTYGENEM
TKANKA LIMFATYCZNA ZWIĄZANA ZE SKÓRĄ
SALT
–
Skin A
ssociated Lymphoid Tissue = SIS –
Skin
Immune System
TKANKA LIMFATYCZNA ZWIĄZANA Z BŁONAMI ŚLUZOWYMI
Mucosa Associated Lymphoid Tissue ( MALT )
NALT
–
Nose
Associated Lymphoid Tissue
( Tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi nosa )
BALT
–
Bronchus
Associated Lymphoid Tissue
( Tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi oskrzeli)
GALT
–
Gut
Associated Lymphoid Tissue
( Tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi jelita )
Ro-ALT
–
Reproductive
organ Associated Lymphoid Tissue
( Tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi narządu
rozrodczego )
Antygen
ANTYGEN
( antigen – Ag , syn. immunogen )
Jakakolwiek cząsteczka, która może być swoiście rozpoznana przez
elementy układu odporności nabytej, to znaczy przez komórki B lub T, lub
przez obie.
Jest to substancja wzbudzająca w odpowiednich warunkach wystąpienie
jednego, kilku lub wszystkich czterech typów odpowiedzi immunologicznej:
humoralnej
komórkowej
swoistej tolerancji immunologicznej
pamięci immunologicznej
Zdolność wywołania odpowiedzi immunologicznej jest też określana jako
immunogenność
.
W.Nowacki 2010
3
Immunologia
Hapten
HAPTEN
( haptens, syn. antygen resztkowy )
To taka substancja, która ma zdolność wejść w reakcję z uczuloną
komórką lub przeciwciałem, ale nie może wywołać reakcji
immunologicznej.
Hapten nabiera immunogenności, gdy połączony jest z nośnikiem
(wówczas np. powstają przeciwciała przeciwko haptenowi i
nośnikowi). Stąd też hapten jest określany jako antygen niepełny
(resztkowy).
Ag konwencjonalny
Ag własne (self) i nie własne (non – self)
czyli Ag konwencjonalny
Antygeny
(self i non-self) rozpoznawane są przy pomocy
głównego układu zgodności tkankowej
(Major Histocompatibility Complex -
MHC
)
Główne Ag uczestniczące w rozpoznaniu to: MHC kl. I i MHC kl. II.
Podział antygenów
ANTYGEN KONWENCJONALNY (non – self)
Podział antygenów
Wg. cech biologicznych:
bakteryjne
wirusowe
grzybicze
Wg cech chemicznych:
proszki do prania, szampony, farby
leki
gazy przemysłowe
pyły
Wg. cech fizycznych:
rozpuszczalne
korpuskularne
W.Nowacki 2010
4
Immunologia
Patogeny wewnątrz- i zewnątrzkomórkowe
Podział antygenów
Grasiczozależność:
antygeny T-zależne (grasiczozależne)
antygeny T-niezależne (grasiczoniezależne)
Antygeny reagujące krzyżowo
– pojawienie się identycznych lub
podobnych determinant w różnych Ag (Ab anty Alb. myszy reaguje z Alb.
szczura i królika)
Antygeny heterofilne
– Ag występujące u wielu filogenetycznie odległych
gatunków ( Ag Forssmana, mukopolisacharyd występujący w erytrocytach
wielu gatunków zwierząt: koń, mysz, pies / brak go u szczura, królika,
człowieka /. Ag Forssmana obecny jest także u wielu bakterii:
Neisseria,
Salmonella, Streptococcus
.
Inny przykład Ag krwinkowy B, zbliżony do Ag niektórych szczepów
E . coli
;
podobieństwo Ag paciorkowca hemolitycznego grupy A do Ag mięśnia
sercowego.
Ag homologiczny
= Ag, który wywołał daną odpowiedź immunologiczną
Ag heterologiczny
= Ag, który nie brał udziału w tej określonej odpowiedzi
immunologicznej
Wykład 1
ANTYGENY WŁASNE (self)
Integralne Ag gospodarza, głównie Ag transplantacyjne zaliczane do
głównego układu zgodności tkankowej – MHC.
Nieimmunogenne
Autoantygeny
(Ag autologiczne) – Ag własne danego osobnika
Izoantygeny
(Ag izogeniczne) – Ag od osobnika o tej samej konstytucji
genetycznej
( bliżnięta jednojajowe, osobniki bardzo homozygotyczne )
Immunogenne
Alloantygeny
( Ag allogeniczne ) – Ag osobnika tego samego gatunku
odmiennego genetycznie
Ag ksenogeniczne
( syn. heterologiczne ) – Ag osobnika z innego
gatunku. Większość Ag z którymi spotykamy się w życiu codziennym.
W.Nowacki 2010
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]