Wykład 19 Zapalenie, medycyna, II rok, patofizjologia, wykłady, wykłady 2012-2013
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zapalenie
Dr hab. n. med. Piotr Białasiewicz
definicja
stereotypowa reakcja organizmu, której zadaniem jest
eliminacja czynnika uszkadzającego (mikroorganizmy,
toksyny, czynniki fizyczne) i usunięcie zniszczonych
komórek / tkanek
równolegle inicjacja procesów naprawczych:
udana → przywrócenie prawidłowej struktury lub
nieudana → zwłóknienie
złożona odpowiedź w obrębie tkanek, której głównymi
składowymi są naczynia krwionośne, składniki osocza,
komórki (leukocyty) i mediatory zapalenia
Celsus: calor, rubor, dolor, tumor
Virchow: functio laesa
idea
wojsko
składniki morfotyczne
i humoralne krwi
strażnicy
makrofagi, limfocyty
komórki tuczne
APC
zapalenie
- koncentracja wojska
granulocyty, monocyty, limfocyty
inwazja - uszkodzenie
infekcja, martwica, ciało obce
reakcja immunologiczna
1
wojsko i uzbrojenie
komórki
: neutrofile, makrofagi/monocyty, eozynofile,
komórki tuczne/bazofile, komórki APC (antigen
presenting cells, dendrytyczne), limfocyty NK (natural
killers)
bariera nabłonkowa
mediatory
: cytokiny (chemokiny), pochodne kwasu
arachidonowego i inne lipidowe, neuropeptydy, wolne
rodniki
białka osocza
: kininy, układ dopełniacza i krzepnięcia
odporność
wszystkie mechanizmy, których zadaniem jest
wyeliminować patogen
~ wrodzona (nieswoista)
~ nabyta (swoista) → immunologia – oparta na
produkcji przeciwciał i klonów limfocytów T
swoistych dla danego patogenu (antygenu)
etiologia
zakażenie (bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty)
martwica (niedokrwienie, czynniki chemiczne i
fizyczne)
ciało obce
„spaczone” reakcje immunologiczne –
nadwrażliwość lub autoagresja
2
realizacja
wysięk i przesięk
reakcja naczyniowa
mediatory uwolnione lokalnie (NO, histamina)
rozszerzają tętniczki →
erythema (rumień)
mediatory zwiększają przepuszczalność
śródbłonka →
wysięk i obrzęk
zastój
– wolny przepływ krwi przez kapilary
sprzyja interakcji leukocytów ze śródbłonkiem
przyleganie leukocytów do śródbłonka i
migracja do tkanek
3
mechanizmy
↑ przepuszczalności naczyń
„lądowanie” leukocytów
staza (zastój) sprzyja marginalizacji
migracja – diapedeza
chemotaksja – zgodnie z gradientem stężeń mediatorów
adhezja – przyleganie leukocytów
białka adhezyjne – umożliwiają interakcję endotelium i
komórek zapalenia – leukocyty i płytki
selektyny: L – leukocyty, E – endotelium, P – płytki i
endotelium – słabe oddziaływania umożliwiające
toczenie (rolling)
integryny – zakotwiczenie (silne oddziaływanie):
ICAM1, VCAM1
– endotelium
LFA1, VLA4
– leukocyty
4
wpływ mediatorów zapalenia na
ekspresję selektyn i integryn
LFA1
VLA4
ICAM
VCAM
migracja
chemotaksja
przemieszczanie leukocytów zgodnie z gradientem
substancji - chemoatraktanta
chemoatraktanty:
sustancje bakteryjne: N-formylo-metionylo-leucylo-
fenyloalanina (tripeptyd charakterystyczny dla bakterii)
dopełniacz – C5b
cytokiny (chemokiny) – IL-8
pochodne kwasu arachidonowego – LTB
4
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]