Wyklad 08 medycyna nuklearna, Diagnostyka obrazowa i anatomia czlowieka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Medycyna Nuklearna
Andrzej Dąbrowski
Zakład Fizyki Medycznej
Świętokrzyskie Centrum Onkologii
1
Medycyna Nuklearna
•
Medycyna nuklearna – samodzielny dział medycyny wykorzystujący
otwarte źródła
promieniowania jonizującego
w
celach
diagnostycznych i leczniczych).
•
Techniki stosowane w medycynie nuklearnej polegają na podaniu
choremu związku chemicznego znakowanego radioizotopem –
radiofarmaceutyku.
2
choremu związku chemicznego znakowanego radioizotopem –
Medycyna Nuklearna
•
Radiofarmaceutyk
– substancja powstała z połączenia
chemicznego dwóch waŜnych składników:
o
radioizotopu
– promieniotwórczego izotopu pewnego pierwiastka,
o
ligandu
– związku chemicznego, cząsteczki, lub komórki wykazującej
gromadzenie w obrazowanym narządzie lub tkance.
•
(dzi
ę
ki swoim wła
ś
ciwo
ś
ci
ą
farmakodynamicznym)
gromadzi się w
określonych tkankach organizmu w zaleŜności od ich stanu
funkcjonalnego
(np. radioizotop jodu gromadzi si
ę
w komórkach
p
ę
cherzykowych tarczycy proporcjonalnie do aktywno
ś
ci mechanizmu
transportuj
ą
cego jod
)
. Jest to podstawowa róŜnica między technikami
stosowanymi w medycynie nuklearnej a innymi technikami.
3
Medycyna Nuklearna
•
Idealny radiofarmaceutyk powinien być tani, łatwy do otrzymania,
łączenia z innymi związkami chemicznymi oraz powinien szybko się
rozpadać
(mie
ć
krótki czas połowicznego zaniku)
. Dobrze jest, gdy
emituje wyłącznie promieniowanie
g
, bez bezuŜytecznego
diagnostycznie, a szkodliwego dla organizmu promieniowania
b
.
•
Radiofarmaceutyk moŜe być podawany pacjentowi:
o
doustnie,
o
inhalacje,
o
do naczyniowo,
o
do kanałowo
(płyn mózgowo-rdzeniowy)
.
4
diagnostycznie, a szkodliwego dla organizmu promieniowania
b
.
Historia medycyny nuklearnej
•
Odkrycie przez I. i F. Joliot promieniotwórczości sztucznej – sztuczny
radioizotop fosforu
32
P.
•
Prace węgierskiego naukowca von Hevesy’ego – wykazał, Ŝe
pierwiastki promieniotwórcze zachowują się w Ŝywym organizmie
podobnie jak pierwiastki występujące naturalnie.
Stosuj
ą
c radioizotopy
odpowiednich pierwiastków mo
Ŝ
na wi
ę
c
ś
ledzi
ć
przy
Ŝ
yciowo procesy
biologiczne.
•
Wykazanie przez Seidlina w 1946 r., Ŝe radioaktywny jod
131
I moŜe
być stosowany w leczeniu zmian przerzutowych raka tarczycy.
Dat
ę
t
ę
przyjmuje si
ę
za dat
ę
narodzin medycyny nuklearnej.
•
1945 r. – uruchomienie pierwszego reaktora słuŜącego do
otrzymywania radioizotopów dla celów medycznych.
5
podobnie jak pierwiastki występujące naturalnie.
Stosuj
ą
c radioizotopy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]