Wykład 1 Pojęcie i przedmiot logiki, Filozofia, Logika, Logika, wykłady, sem 1
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Dr hab. Zbigniew Tworak
Zakład Logiki i Metodologii Nauk
Instytut Filozofii
Wst
p do logiki
Kto jasno i konsekwentnie myli,
cile i z ładem si wyraa,
kto poprawnie wnioskuje
i uzasadnia swe twierdzenia,
o tym mówimy, e myli i mówi logicznie.
Kazimierz Ajdukiewicz
1
Przedmiot i poj
cie logiki
Dwa podstawowe pytania:
•
Czym zajmuje si logika?
•
Czym my si bdziemy zajmowa?
Czym zajmuje si
logika?
I.
Logika
(w sensie najszerszym) to:
•
nauka
kodyfikujca zasady poprawnych wnioskowa, odróniajc je od błdnych;
•
nauka
o poznaniu uprawiana w sposób formalny;
•
nauka
dostarczajca analizy jzyka i czynnoci badawczych (takich jak: rozumowania,
definiowanie, porzdkowanie, klasyfikowanie itp.) w celu podania takich reguł
posługiwania si jzykiem i wykonywania owych czynnoci, które uczyniłyby t
działalno moliwie najbardziej skuteczn.
II.
Logika
to te pewna
umiejtno
, a mianowicie sprawno w jasnym komunikowaniu myli
i poprawnym rozumowaniu.
Interesowa nas bdzie przede wszystkim logika w znaczeniu pierwszym.
2
Przedmiot i poj
cie logiki
Dygresja.
Słowo „logika” etymologicznie wywodzi si od greckiego przymiotnika
(
logik
). Był
on dołczany jako przydawka do dwóch greckich rzeczowników:
•
µ
(
epist
m
; znaczy on tyle, co polskie „wiedza” lub „nauka”);
•
(
techn
; znaczy on tyle, co polskie „sztuka” lub „umiejtno”).
Samo słowo
pochodzi od rzeczownika
(logos), który mógł oznacza:
•
rozum,
•
to, co w rozumie powstaje, czyli myl,
•
to, w co myl musi si przeoblec, aby mogła by wyraona i zakomunikowana, czyli zdanie.
Sam Arystoteles to, co logiczne (w sensie współczesnym) okrelał słowem
(analytikos)
czyli jako dowodowe. Jego podstawowe dzieła logiczne s zatytułowane
Analityki pierwsze
i
Analityki
wtóre
. Greckie „logiczne” słuyło mu do okrelenia tego, co prawdopodobne lub poznawcze.
W sposób jednoznaczny na oznaczenie nauki słowo „logika” zostało uyte przez Cycerona.
Stosowano te inne nazwy, mianowicie „dialektyka”, czyli to, co dotyczy dyskusji, oraz „kanonika”,
czyli „miara” bd „kryterium”. Nazwa „logika” utrwaliła si dopiero w XVII wieku.
3
Przedmiot i poj
cie logiki
Dygresja.
Logika tradycyjna była pojmowana jako dyscyplina filozoficzna, logika współczesna
jest czsto postrzegana jako dyscyplina matematyczna. Mona j uwaa za dyscyplin
matematyczn ze wzgldu na to, e korzysta szeroko z technik matematycznych.
Trzy zasadnicze działy logiki:
LOGIKA
Semiotyka logiczna
Logika formalna
Metodologia nauk
4
Przedmiot i poj
cie logiki
Semiotyka logiczna
to ogólna teoria systemów znakowych. Szczególnie wana klasa takich
systemów to jzyki naturalne i jzyki sztuczne. Logików interesuj zasadniczo tylko pewne
aspekty systemów znakowych, przede wszystkim te, które zwizane s z ich uyciem do
przekazywania i przetwarzania informacji. Działami semiotyki s (Charles W. Morris):
SEMIOTYKA
syntaktyka
dotyczy struktury znaków
semantyka
dotyczy zwizków midzy
znakami a ich znaczeniami
pragmatyka
dotyczy zwizków midzy
znakami a ich uytkownikami
Dygresja.
Słowo „semiotyka” pochodzi od greckiego „semainon” – znak. Do słownika
filozoficznego wprowadził je John Locke.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]