Wykład 14 związki koordynacyjne, Politechnika Łódzka. Inżynieria Środowiska. WIPOS, Prezentacje z Chemii. ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
CHEMIA
OGÓLNA
Wykład 14
Związki koordynacyjne
Dr inż. Agnieszka Mrozek
Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej
agnieszka.mrozek@p.lodz.pl
W wyniku reakcji rozpuszczania osadu chlorku
srebra w nadmiarze wodnego roztworu amoniaku,
powstaje trwały jon o składzie AgN
2
H
6
+
.
Jon ten nie wykazuje reakcji charakterystycznych
dla jonu srebra ani dla cząsteczek amoniaku, lecz
wykazuje specyficzne dla siebie reakcje chemiczne.
Zachodzącą wówczas reakcję można zapisać
następująco:
AgCl + 2(NH
3
H
2
O)
→
AgN
2
H
6
+
+ Cl
-
+ 2H
2
O
biały osad klarowny roztwór
1
Badania strukturalne wykazały, że w jonie jon Ag
+
otoczony jest dwiema cząsteczkami NH
3
leżącymi
na jednej linii prostej z jonem srebra. Dlatego wzór
tego jonu ma postać:
[Ag(NH
3
)
2
]
+
Atom srebra występujący w tym jonie nazywamy
atomem centralnym
a połączone z nim
cząsteczki amoniaku –
ligandami
.
oczyszczanie srebra i złota poprzez tworzenie
kompleksów cyjankowych
otrzymywanie niklu
leki – EDTA w leczeniu zatruciami rtęcią,
chelatowe leki przeciwnowotworowe.
Analiza chemiczna – EDTA, dimetyloglioksymdo
oznaczania metali (Ni)
Nawozy: kompleks Fe(III) EDTA
Detergenty: trójpolifosforan sodu – wyłapuje
jony Ca
2+
Żelazo występuje w grupie hemowej, magnez w
porfirynie
2
Złoto jest roztwarzane w zasadowych
roztworach cyjanków (w obecności utleniaczy,
np. tlenu) tworząc kompleksy cyjanozłocianowe:
4Au + 8KCN + O
2
+ 2H
2
O
→
4K[Au(CN)
2
] + 4KOH
Proces ten wykorzystywany jest do wydobywania
złota ze złóż.
Złoto
Dwuetylenotrójaminopentaoctan - substancja,
której związki chelatowe Ca-DTPA stanowią środki
lecznicze stosowane do usuwania z organizmu
niektórych radionuklidów i metali ciężkich.
DTPA
3
Przykładowe pojedyncze nawozy chelatowe
zawierające żelazo
Nazwa
nawozu
Rodzaj
ligandu
Zawartość
żelaza [%]
Symfonia Fe
EDTA
10
TradecorpFe
EDTA
13
Fe NutriSL
EDTA
13
Pioner Fe 13
EDTA
EDTA
13
Chelatżelaza
Forte
EDTA+DTPA
8
4
Atom
centralny
Ligand
Kompleks
Donor
ligandu
Akceptor
ligandu
Atom centralny – jony lub atomy metali
Ligandy – jony elektroujemne lub cząsteczki
obojętne
Powstawanie kompleksu w zasadzie polega na
podstawianiu (zastępowaniu) jednego ligandu
przez drugi, o większej zdolności kompleksotwórczej
w stosunku do danego atomu centralnego.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]